اگر دچار درد شدید شانه شده‌اید، دستتان هنگام بالا بردن یا چرخاندن حرکت نمی‌کند و حتی شب‌ها درد خواب را از شما گرفته است، احتمال زیادی وجود دارد که با پارگی تاندون شانه روبه‌رو باشید. این مشکل یکی از شایع‌ترین آسیب‌های شانه است و اگر به‌موقع درمان نشود می‌تواند محدودیت حرکتی جدی ایجاد کند. در این مقاله به‌طور کامل بررسی می‌کنیم که پارگی تاندون شانه چیست، چرا اتفاق می‌افتد و چه روش‌های درمانی برای آن وجود دارد.
پارگی تاندون شانه چیست؟
تاندون‌ها بافت‌های فیبری و طناب‌مانندی هستند که عضلات را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. در شانه، گروهی از چهار عضله و تاندون به نام روتاتور کاف (Rotator Cuff) وجود دارد. وظیفه اصلی این عضلات و تاندون‌ها، تثبیت مفصل شانه و کمک به حرکات چرخشی و بالا بردن دست است.
پارگی تاندون شانه به آسیب دیدن یا جدا شدن یکی یا چند مورد از این تاندون‌ها از استخوان گفته می‌شود. این پارگی ممکن است به صورت جزئی (آسیب به بخشی از تاندون) یا کامل (جدا شدن کامل تاندون از استخوان) رخ دهد. پارگی جزئی معمولاً با درد و محدودیت حرکتی همراه است، اما پارگی کامل می‌تواند به از دست رفتن کامل توانایی بالا بردن دست منجر شود.
علل پارگی تاندون شانه
پارگی تاندون شانه می‌تواند به دلایل مختلفی اتفاق بیفتد که به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
- حرکات تکراری دست بالای سر (در ورزش‌هایی مثل تنیس، شنا، والیبال و بیسبال)
- بلند کردن اجسام سنگین به شکل ناگهانی
- افتادن روی دست یا شانه و ضربه مستقیم
- تصادفات و آسیب‌های شدید (تروما)
- افزایش سن و فرسایش طبیعی تاندون‌ها
- کاهش خون‌رسانی به تاندون‌ها در اثر افزایش سن
- ساییدگی و فشردگی تاندون به دلیل تنگی فضای شانه
- التهاب مزمن و تاندینیت شانه
- پارگی ناشی از پوکی استخوان یا ضعف بافتی
- حرکات نادرست ورزشی یا تمرین بدون گرم کردن کافی
- کارهای شغلی سنگین (مثل نقاشی ساختمان، کارهای صنعتی و کارگری بالای سر)
- ضعف عضلات اطراف شانه و کتف
- پوسچر یا وضعیت نادرست بدن در نشستن و ایستادن
- پارگی‌های ناشی از جراحی‌های قبلی یا آسیب‌های ترمیم‌نشده
علائم پارگی تاندون شانه
علائم پارگی تاندون شانه بسته به شدت و نوع پارگی (جزئی یا کامل) متفاوت است، اما علائم رایج آن شامل موارد زیر می‌شود:
- درد شدید هنگام بالا بردن یا چرخاندن بازو
- ضعف در شانه و کاهش قدرت گرفتن
- محدودیت حرکتی
- صدای تق‌تق یا حس گیر کردن هنگام حرکت دست
- درد شبانه، به‌خصوص هنگام خوابیدن روی شانه آسیب‌دیده
در پارگی‌های حاد، درد معمولاً شدید و ناگهانی است، در حالی که در پارگی‌های مزمن، علائم به تدریج ظاهر می‌شوند.
نحوه تشخیص پارگی تاندون شانه
برای تشخیص دقیق پارگی تاندون شانه، پزشک از چند روش استفاده می‌کند:
1-معاینه فیزیکی: پزشک با بررسی دامنه حرکتی و قدرت شانه، محل درد را مشخص می‌کند.
2- گرفتن شرح حال: پزشک در مورد علائم، نحوه شروع درد و فعالیت‌های روزمره شما سوال می‌پرسد.
3- تصویربرداری:
- اشعه ایکسX-Ray) ): برای بررسی وضعیت استخوان‌ها و تشخیص خارهای استخوانی استفاده می‌شود.
- ام‌آرآی (MRI): دقیق‌ترین روش برای تشخیص پارگی تاندون‌ها و بافت‌های نرم است.
- سونوگرافی: برای بررسی وضعیت تاندون‌ها و عضلات شانه استفاده می‌شود.
روش های درمانی پارگی تاندون شانه
درمان پارگی تاندون شانه بر اساس شدت آسیب و شرایط بیمار تعیین می‌شود. گزینه‌های درمانی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
۱. درمان‌های غیرجراحی
این روش‌ها برای پارگی‌های جزئی و خفیف مناسب هستند:
- استراحت: اجتناب از فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند.
- داروهای ضدالتهاب: مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن برای کاهش درد و التهاب.
- فیزیوتراپی: انجام تمرینات کششی و تقویتی زیر نظر فیزیوتراپیست برای بهبود دامنه حرکتی و قدرت شانه.
- تزریق: در برخی موارد، تزریق (کورتون یا پی‌آرپیPRP) ) برای کاهش التهاب و تسریع بهبودی توصیه می‌شود.
۲. درمان‌های جراحی
جراحی برای پارگی‌های کامل یا پارگی‌های جزئی که با روش‌های غیرجراحی بهبود نمی‌یابند، ضروری است.
- جراحی آرتروسکوپی: یک روش کم‌تهاجمی است که با استفاده از دوربین و ابزارهای کوچک از طریق برش‌های کوچک انجام می‌شود. این روش برای پارگی‌های کوچک مناسب است.
- جراحی باز: در پارگی‌های بزرگ و پیچیده، ممکن است نیاز به جراحی باز باشد که برش بزرگتری روی شانه ایجاد می‌شود.
مراقبت های پس از درمان پارگی تاندون شانه
چه درمان شما جراحی باشد و چه غیرجراحی، رعایت مراقبت‌های پس از درمان برای بهبودی کامل ضروری است:
- استراحت کافی: به شانه خود اجازه دهید تا به طور کامل بهبود یابد. از بلند کردن اجسام سنگین یا انجام حرکات ناگهانی پرهیز کنید.
- استفاده از شانه بند: اگر جراحی انجام داده‌اید، حتماً طبق دستور پزشک از شانه بند استفاده کنید.
- فیزیوتراپی منظم: جلسات فیزیوتراپی را جدی بگیرید و تمرینات را به طور منظم در خانه انجام دهید.
- مدیریت درد و تورم: از داروهای تجویزشده توسط پزشک برای کنترل درد استفاده کنید و کمپرس یخ را برای کاهش تورم به کار ببرید.
- پرهیز از دخانیات و الکل: این مواد می‌توانند روند بهبودی را کند کنند.
عوارض عدم درمان پارگی تاندون
اگر پارگی تاندون شانه به موقع درمان نشود، ممکن است با عوارض جدی مواجه شوید:
- افزایش اندازه پارگی: پارگی کوچک می‌تواند به مرور زمان بزرگتر شده و به پارگی کامل تبدیل شود.
- ضعف دائمی: از دست رفتن قدرت و عملکرد شانه که می‌تواند به صورت دائمی باشد.
- آرتروز شانه: در بلندمدت، پارگی درمان‌نشده می‌تواند منجر به آسیب مفصل و بروز آرتروز شود.
- تغییر شکل استخوان‌ها: در موارد نادر، عدم درمان می‌تواند به تغییر شکل استخوان‌ها و مفصل شانه منجر شود.
جمع بندی
پارگی تاندون شانه یکی از شایع‌ترین آسیب‌های شانه است که می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند. تشخیص به‌موقع و انتخاب روش درمانی مناسب، از عوارض جدی جلوگیری می‌کند. در صورت بروز علائم، مراجعه سریع به پزشک متخصص بهترین راه برای حفظ سلامت شانه است.
