پارگی منیسک یکی از شایعترین آسیبهای زانو است که میتواند هم ورزشکاران و هم افراد عادی را درگیر کند. سؤال اصلی بیماران این است که آیا منیسک باید دوخته شود تا بازسازی گردد یا بخش آسیبدیده برداشته شود تا درد و محدودیت حرکت رفع شود. پاسخ به شدت پارگی، محل آسیب، سن و سطح فعالیت بیمار بستگی دارد. برای انتخاب روش مناسب، جراح مینیسک زانو در مشهد در مشهد ضروری است.
اگر پارگی در منطقهای با خونرسانی کافی و بافت سالم باشد، دوخت منیسک ترجیح داده میشود زیرا با حفظ بافت غضروفی، عملکرد زانو بهتر باقی میماند و ریسک آرتروز کاهش مییابد. در پارگیهای وسیع یا قدیمی که ترمیم ممکن نیست، بخش آسیبدیده برداشته میشود تا درد کاهش یافته و حرکت زانو آزاد شود.
شاید این مقاله هم برات جالب باشد: دررفتگی کشکک یعنی چی؟
آناتومی و عملکرد منیسک زانو
منیسکها غضروفهای هلالی شکل هستند که در داخل زانو قرار دارند و نقش ضربهگیر و ثباتدهنده دارند. هر زانو دو منیسک دارد: یکی داخلی و دیگری خارجی.
- منیسکها فشار وزن بدن را در هنگام راه رفتن، دویدن و ورزش تقسیم میکنند و از تماس مستقیم استخوان ران و درشتنی جلوگیری میکنند.
- آسیب به منیسک میتواند باعث افزایش فشار روی غضروف مفصل، درد و محدودیت حرکت شود.
- شناخت آناتومی منیسک به پزشک کمک میکند نوع پارگی، محل و شدت آسیب را تعیین کند و تصمیم بگیرد که دوخت یا برداشتن منیسک مناسبتر است.
اگر منیسک سالم باقی بماند، زانو عملکرد طبیعی و پایداری خود را حفظ میکند و ریسک آرتروز به حداقل میرسد.
علل و نشانههای پارگی منیسک
پارگی منیسک میتواند به دلایل متعددی رخ دهد:
- پیچخوردگی ناگهانی زانو: وقتی زانو به صورت ناگهانی و غیرطبیعی میچرخد، منیسک میتواند بین استخوانها گیر کند و پاره شود. این حالت در ورزشهای پرتحرک مثل فوتبال یا بسکتبال شایع است.
- صدمات ناشی از ورزش: حرکات سریع، توقف ناگهانی یا پرشهای شدید میتواند فشار زیادی روی منیسک وارد کند.
- فرسودگی ناشی از سن: با گذر زمان و افزایش سن، منیسکها ضعیف میشوند و حتی یک حرکت کوچک هم میتواند باعث پارگی شود.
- صدمات مکرر: افرادی که قبلا دچار آسیب منیسک یا رباط شدهاند، مفصل زانوی آنها مستعد پارگی مجدد است.
علائم پارگی منیسک معمولا شامل درد هنگام خم و راست کردن زانو، تورم، قفل شدن زانو یا احساس ناپایداری در مفصل است.
شاید این مقاله هم برات جالب باشد: موزائیک پلاستی یعنی چه؟
ترمیم منیسک: دوخت منیسک
ترمیم منیسک، که به آن دوخت منیسک نیز گفته میشود، یکی از روشهای درمانی مؤثر برای بازگرداندن یکپارچگی غضروف و حفظ عملکرد طبیعی زانو است. این روش به ویژه زمانی توصیه میشود که پارگی تازه باشد و بافت منیسک اطراف سالم باشد. هدف اصلی ترمیم، نگه داشتن ساختار طبیعی زانو و جلوگیری از بروز مشکلات بلندمدت مانند آرتروز است.
دوخت منیسک مزایای متعددی دارد. اول اینکه با حفظ بافت منیسک، عملکرد طبیعی مفصل زانو حفظ میشود و فشار وارد بر غضروف کاهش مییابد. دوم، ریسک ابتلا به آرتروز در بلندمدت کاهش مییابد، زیرا منیسک سالم نقش ضربهگیر و ثباتدهنده زانو را ایفا میکند.
علاوه بر این، بازگشت به فعالیتهای روزمره و ورزشی سریعتر و راحتتر انجام میشود، چرا که ساختار طبیعی زانو بدون کاهش عملکرد باقی میماند. به همین دلیل، ترمیم منیسک به ویژه در افراد جوانتر و فعال، گزینه مناسبی برای درمان است.
ترمیم منیسک معمولا از طریق آرتروسکوپی انجام میشود؛ این روش کمتهاجمی است و نیاز به برشهای بزرگ ندارد. با استفاده از ابزارهای دقیق، جراح نقاط پارگی را با نخ مخصوص دوخته و منیسک را تثبیت میکند.
این روش باعث میشود که غضروف منیسک بدون آسیب بیشتر بازسازی شود و عملکرد طبیعی زانو حفظ گردد. انجام آرتروسکوپی نسبت به جراحی باز، درد کمتری دارد و زمان بهبودی کوتاهتر است، بنابراین بیماران سریعتر میتوانند به فعالیتهای روزمره خود بازگردند.
بعد از عمل، رعایت مراقبتهای ویژه برای بازگشت کامل عملکرد زانو بسیار اهمیت دارد. در هفتههای اول، حرکت زانو محدود میشود تا پارگی تازه ترمیم شده آسیب نبیند. تمرینات فیزیوتراپی برای بازگرداندن انعطافپذیری مفصل و تقویت عضلات اطراف زانو بسیار مهم است، چرا که این عضلات ثبات و قدرت مفصل را تأمین میکنند.
همچنین پیگیری منظم با پزشک برای ارزیابی روند بهبود و اصلاح برنامه توانبخشی ضروری است. رعایت این مراقبتها باعث میشود که ترمیم منیسک موفقیتآمیز باشد و ریسک آسیب مجدد کاهش یابد.
برداشتن منیسک: منیسککتومی
برداشتن منیسک یا منیسککتومی زمانی انجام میشود که پارگی منیسک گسترده باشد یا بافت آسیبدیده دیگر قابلیت ترمیم نداشته باشد. در این روش، جراح بخش آسیبدیده منیسک را برمیدارد تا درد و التهاب کاهش یابد.
از مزایای این عمل میتوان به کاهش سریع درد، رفع محدودیت حرکتی و بازگشت سریعتر به فعالیتهای سبک اشاره کرد. با این حال، این روش بدون عیب نیست و ممکن است در بلندمدت موجب افزایش فشار روی غضروف مفصل، افزایش ریسک آرتروز و کاهش ثبات زانو شود.
عمل منیسککتومی معمولاً بهصورت آرتروسکوپی و کمتهاجمی انجام میشود که نسبت به جراحی باز، دوره بهبودی کوتاهتر و عوارض کمتری دارد. این نوع جراحی معمولا برای پارگیهای قدیمی، وسیع یا پیچیده انجام میشود که امکان ترمیم آنها وجود ندارد.
روند توانبخشی پس از جراحی
توانبخشی بعد از عمل منیسک نقش حیاتی در بازگشت عملکرد طبیعی زانو دارد:
- تمرینات کششی: کمک به جلوگیری از خشکی مفصل و بازگرداندن دامنه حرکت
- تمرینات تقویتی: تقویت عضلات چهارسر ران و همسترینگ برای حفظ ثبات زانو
- پیگیری دورهای: مراجعات منظم به پزشک یا فیزیوتراپیست برای اصلاح برنامه درمان
- استفاده از بریس یا عصا: کاهش فشار روی زانو در مراحل اولیه
رعایت برنامه توانبخشی باعث کاهش درد، جلوگیری از آسیب مجدد و بهبود عملکرد زانو میشود.
نکات پایانی
پارگی منیسک میتواند محدودیت حرکتی و درد شدیدی ایجاد کند. تشخیص سریع، انتخاب روش درمانی مناسب و پیروی از برنامه توانبخشی، کلید بازگشت عملکرد طبیعی زانو است.
مراجعه به جراح مینیسک زانو در مشهد باعث تصمیمگیری دقیق و کاهش خطر مشکلات بلندمدت میشود و به شما امکان میدهد سریعتر به زندگی روزمره و فعالیتهای ورزشی بازگردید.